چند سال پیش تحقیق لویی ژان کالوه دانشمند فرانسوی درباره‌ی رده‌بندی زبانهای دنیا در فضای وب فارسی دست به دست شد. توجه ویژه‌ی کردهای ایرانی به این پژوهش ناشی از رده‌ی نسبتا بالای زبان کردی (۳۱) در رده‌بندی نهایی این تحقیق و جایگاه برترش نسبت به فارسی (۴۰) بود. پیش از این چند بار وسوسه شدم تا چیزی درباره‌ی مشکلات این رده‌بندی بنویسم اما از کشیده شدن کار به دعواهای قومی بیم داشتم. ولی خب، بالاخره دیدم که بهتر است که اگر چیز نادرستی مکررا گفته شد جایی هم درباره‌ی ایرادهایش حرفی زده باشد. گیرم کسی خواست صادقانه در اینترنت جستجو کند و به نتیجه‌ای برسد! پیشاپیش تاکید میکنم که هرچند علاقه‌ی ویژه‌ام به زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست، به هیچ وجه در پی تفاخر زبانی نیستم، و راستش را بخواهید من از بالندگی زبان کردی هم بسیار خوشحال می‌شوم و آن را با خود بسیار نزدیک و آشنا می‌بینم.
اما اصلا رتبه‌بندی بر چه مبنایی؟ هرچند در هیچ یک از گزارش‌های فارسی درباره‌ی این پژوهش به این موضوع اشاره نشده بود، مبنای این رتبه‌بندی اهمیت و موفقیت در عرصه‌ی جهانی بود. معیارها چیزهایی از قبیل تعداد گویشوران، پراکندگی جغرافیایی، تعداد مقالات ویکی‌پدیا، و تعداد برندگان نوبل ادبیات بود. به نظر من چنین تحقیق اتفاقا جالب توجه و معنادار است. قطعا همیشه می‌توان ایرادهایی از چنین کارهایی گرفت و دقت آن را مخدوش دانست اما اتفاقا من حقیقتا به طور کلی به چنین کارهایی علاقه‌مندم و معتقدم ایرادگیران خیلی وقت‌ها عملا صرفا فضا را برای کارهای مفید تنگ می‌کنند.
با این همه، چند چیز در نسخه‌ی اولیه‌ی مقاله در نظر من عجیب بودند. اول این که فارسی و دری و تاجیکی سه زبان متفاوت تلقی شده بودند در حالی که مثلا کردی سورانی و کرمانجی زبان واحد تلقی شده بودند. دوم این که با توجه به معیارهایی که معرفی شده بودند غیرممکن بود زبان‌هایی مثل بلغاری و کردی بالاتر از فارسی قرار بگیرند.
به هر حال، ظاهرا حالا چیزها عوض شده و بسیاری از ایرادها اصلاح شده‌اند! امروز که تصمیم گرفتم این متن را بنویسم دیدم که در آخرین نسخه‌ای از رده‌بندی که توانستم پیدا کنم (چون آقای کالوه رده‌بندی را هر چند وقت یک بار به روز می‌کند) فارسی (که هنوز از دری و تاجیکی جداست) در رتبه‌ی ۲۲ قرار دارد، و کردی به سه زبان مختلف با رتبه‌های ۶۶ و ۱۴۴ و ۲۵۴ تقسیم شده. این به نظر واقع‌بینانه‌تر است، اما خب واقعیت این است که این رده‌بندی جدید هم در حق کردی جفا می‌کند چون کردی ایران و عراق که در این رده‌بندی جدا شده‌اند واقعا این قدر از یکدیگر دور نیستند که دو زبان جدا تلقی شوند! (البته درباره‌ی فارسی و دری و تاجیکی هم نظر من همین است. همین جفا در حق ترکی ایران و جمهوری آذربایجان هم شده.)
مشکل دیگری که رده‌بندی تازه دارد این است که گویش‌های مختلف عربی را جدا کرده، و برای عربی استاندارد نوشتاری جایی در رده‌بندی قرار نداده. اما به نظر من بزرگترین مشکل این رده‌بندی این است که به نظر می‌رسد (مطمئن نیستم) برای تعداد گویشوران صرفا به سراغ تعداد کسانی رفته که از یک زبان به عنوان زبان اولشان استفاده می‌کنند. حال آن که در چنین رده‌بندی‌ای قطعا تعداد کسانی که یک زبان را به عنوان زبان دوم بلدند هم بسیار مهم است. علاوه بر این، یک معیار مهم این است که هر زبانی زبان کتابت چند نفر است. به هر حال، علی‌رغم تمام این موارد، باز هم به نظر من چنین رتبه بندی‌هایی سودمندند، اما باید حواسمان به کاستی‌ها باشد.
– توضیحاتی درباره‌ی رتبه بندی (به فرانسه)
– آخرین نسخه‌ی موجود از رتبه‌ها (متاسفانه نسخه‌ی اصلی سایت موقتا از کار افتاده) (پی‌نوشت سال ۹۷: حالا سایت اصلی درست شده و در دسترس است.)
(بازبینی شده در آوریل ۲۰۲۳)
سلام
نفس چنین تحقیقاتی خوب است. اما به قول شما از آن تبلیغات بیجا به عمل می آورند. به نظرم این یک کار عظیم تحقیقاتی نیاز دارد و از عهده ی یک فرد یا گروه خاص برنمی آید آن هم در سطح جهانی. خوشحالم بدانم که آبا همچنین تحقیقاتی در سطح قاره هم پیشکش در سطح یک کشور صورت گرفته یا نه. خیلی خوب است اگر گویشوران زبانهای مختلف را در یک رقابت سالم زبانی قرار دهیم. اما من شیوه ی تحقیق و ابراز تحقیق را قبول ندارم.
راستی. اگر امکان دارد به من ایمیل بزنید. چند عرض مختصر دارم اگر افتخار بدهید.
با سلام دوست عزیز، نوشته تان را خواندم و از دو جهت غمگین شدم. حقیقتش را اگر بخواهید من به دنبال اطمینان یافتن از توهم برخی جاهلان هم زبانم که چنین رده بندی هایی را باور کرده اند، پارسال هم جستجویی مختصر نمودم و یاوه بودن آن را به همزبانانی در اطراف خود نشان دادم، اما مطلب شما را به هر روی آن موقع رویت ننموده ام و امروز نیز به جهت اثبات جهل همزبان دیگری که این توهم را بیان نمود به جستجو برآمدم و با مطلب ناخوشایند شما مواجه شدم. اما اول اینکه من و بسیاری از دوستان همزبانم بر ابلهانه بودن چنین رده بندی هایی باور داریم و لذا تعمیم باورمندی به این توهم به همه یا حتی اکثریت کردها، بدور از انصاف است.اساسا بنیاد چنین رده بندی هایی بر جهل رده بندی کننده استوار است و شما دوست گرامی به گوشه هایی از نقص کار این انسان جاهل اشاره نموده اید. زبان مگر تیم فوتبال است و تا با هر برد و باخت در رنکینگ فیفا با افت و خیز مواجه شود؟! و اساسا آیا درست است که زبان کردی بدون هیچ حمایت رسمی چه در تاریخ و چه اکنون،نه با زبان انگلیسی، یا عربی و اسپانیایی که علاوه بر گویشوران فراوان از حمایت حکومت های خرد و کلان برخوردارند، که حتی با زبان آذری و فارسی نیز به قیاس گذاشته شود و جاهلانه است این کار به هر دلیل و سببی که باشد. باور نمودن برخی از همزبانان من هم یا به سبب جهل به این دقایق است و یا بنا به نیاتی می باشد که آن نیز بنیادش بر جهل استوار است و بس، هر چند که تعداد این جاهلان که این لاطائلات را باور می نمایند اندک است. اما جهت دوم اندوهم به دیدگاه پر تبختر شما است که در تداوم جهل همفکران شما قرار دارد که گویی جایگاه و پایگاه یک زبان به واسطه ی ماثورات فرهنگی آن مشاهده می شود و آن نیز در حکمت و فلسفه و ادبیات و شعر و همچنین علم متجلی است، ذاتی آن زبان است و بس! نه دوست گرامی! همگان می دانند که زبان عربی را اگر اسلام عزت نمی بخشید، در همان اشعار بادیه نشینی و رجز خوانی قبیله ای مانده بود، اما به یمن ظهور اسلام و قرآن است که عجم در کنار عرب، سازنده ی فرهنگی شدند که بر سینه ی تاریخ ثبت است و از قبل آن لسان عرب چنان تراش خورده که در فصاحت و بلاغت و توانایی نو شدن کم نظیر است. حال شما نیز بر شکر بودن فارسی فخر کاذب مفروشید که ترک و کرد در کنار فارس در هرچه شیرین تر کردن آن کوشیده و می کوشند. زبان فارسی را من نیز اگر بیشتر از شمای فارس زبان دوست ندارم به گمانم کمتر نخواهد بود، اما از لحن متوهم امثال شما به همان اندازه ی توهم همزبانان خودم دلگیر و دلزده می شوم. شما نیز با تبختر البته، همان راهی را می روید که برخی از جاهلان متوهم هم زبان من، پس، تفاوت تان در چیست؟ به گمان من در هیچ.
چه قدر این نوشته شما برای من عجیب است! من دوباره متن خودم را خواندم و با تعجب مضاعف دوباره نوشته شما را خواندم! تمام نوشته من دقیقا عکس چیزی است که به من نسبت داده‌اید.
کجای نوشته من حاکی از این بود که محصولات فرهنگی یک زبان ذاتی یک زبانند؟ کجای متن به «شکر بودن فارسی» فخر فروخته بود؟ واقعا مطمئنید متن را درست خوانده بودید؟ به قدری حرفتان به حرف من نامربوط است که اصلا نمی‌دانم چه بگویم.
سلام و عرض ادب خدمت شما دوست عزیز؛ پیش از هر چیز از لحن تند و نه محتوای مطلب اولم صمیمانه از شما عذر می خواهم. آن مطلب منهای نکاتی که به درستی بیان کرده بودم، تندی لحنش هیچ توجیهی ندارد و سزوار ملامت شما از این بابت هستم، اما اینکه به نخواندن مطلب شما متهم شوم، به دور از انصاف است. پس از نوشتن و ارسال آن متن شتاب زده در وبلاگتان گشتی زدم و بیشتر با شما و طرز فکرتان آشنا شدم و پس از دیدن پاسخ شما هم به دلیل عرض پوزش بابت لحنم و هم به جهت تبیین آنچه گفته و نوشته بودم، متن حاضر را نوشتنم.
شما دانشجوی مقطع دکتری زبانشانسی هستید پس از شما انتظار بیشتری می رود که در نگارش یک متن و آن هم در موضوعی چنین حساسیت برانگیز به ملزومات نگارش یک متن علمی که مستلزم استدلال محکم و روشن است، پایبند باشید. من متن شما را همان موقع و امروز نیز به دقت مطالعه کردم که بی سبب به نخواندن یا فهم نادرست آن متهم نشوم. شما از نوشتەی آقای کالوه در همان ابتدای نوشتەتان با عنوان “تحقیق” یاد کردەاید، اما برایم مشخص نشد به چه سبب نوشتەی شخصی که بنا به گفتەی خود شما هنوز فرق زبان و گویش های یک زبان را نمی داند را محققانە، مفید، معنادار و جالب توجه می دانید؟ روشن ننمودەاید که چرا به نظر شما “چنین تحقیقی اتفاقا جالب توجه و معنادار است[؟ در حلیکه خود نیز می گویید:] قطعا همیشه می‌توان ایرادهایی از چنین کارهایی گرفت و دقت آن را مخدوش دانست اما اتفاقا من حقیقتا به طور کلی به چنین کارهایی علاقه‌مندم و معتقدم ایرادگیران خیلی وقت‌ها عملا صرفا فضا را برای کارهای مفید تنگ می‌کنند” در خطوط قبلی و بعدی نیز روشن نمی کنید که آیا مرادتان از جلب توجه بودن، معناداری و مفید بودن نوشتەی آقای کالوه به سبب علمی بودن آن است یا نه؟ اگر علمی است به چه معیاری و چه برهانی؟ اگرنه این صفات نیک که به آن نسبت دادەاید به چه دلیل است و چگونه ایرادگیران به چنین نوشتەهای مفیدی عملا تنگ کنندەی فضا برای آن ها می شوند؟ آیا نقد شما به ایرادگیران بنیاد و منظری علمی دارد یا که نه به دلیل دیگری است؟
اما به فخرفروشی شما به «شکر بودن فارسی» بپردازیم؛ شما حتی اگر به صراحت و یا به تلمیح فخر نفروخته باشید، همین نفس نگاشتن این نوشتەتان به جهت پاسخ گویی به برخی از هم زبانان جاهل من حکایت از به زعم شما برتری آشکار زبان فارسی بر کردی و بلغاری و لاجرم و شیرینی و شکر بودن آن دارد؛ نه؟ اما به اشارات خود شما در متن بپردازیم. شما خود نیز می دانید که پرداختن تان به این مطلب به چه تعبیر خواهد شد و جملەیی که در انکار آن و تبرئەی خود از آن برداشت احتمالی نوشتەاید که البته برخلاف، ناخواسته موید آن برداشتی است که مخاطب را به دچار نشدن به آن تحذیر می دهید، یعنی “تفاخر زبانی” شما. نوشتەاید ” پیشاپیش تاکید میکنم که هرچند علاقه‌ی ویژه‌ام به زبان فارسی بر کسی پوشیده نیست، به هیچ وجه در پی تفاخر زبانی نیستم” آیا این تاکید هنگامی که با اشاره به آزار دیدن تان از ” این تبلیغات بیجا” که بنا اعتراف صریح خودتان که “فارسی‌زبان بودنم احتمالا در واکنشم نقش دارد” همراه می شود، آیا باورپذیر خواهد بود؟ واکنش شما دلایل دیگری اگر دارد قابل رویت نیست و من حداقل در متنتان ندیدم که به آن اشاره نمایید. یک کار علمی، حتی اگر غیرت زبانی مسبب ظهورش باشد، محترم و قابل اعتنا خواهد بود اگر مستدل و مجهز به برهان و منطق علمی و ارجاع به چند متن معتبر و تراز اول باشد؛ اما در متنتان، صرفا به نوشتەی به زعم شما دانشمندانه و محققانەی آقای کالوه در نسخەی اول و دوم بروزشدەی آن -“چون آقای کالوه رده‌بندی را هر چند وقت یک بار به روز می‌کند” ارجاع دادە شده است که در نهایت در این آخرین نسخەی به روز شدەی آن به برتری زبان فارسی ختم شده است. شاید سبب این که متن ایشان را محققانه، بامعنا و مفید و خودشان را دانشمند می دانید، همین نکته باشد که “به هر حال، ظاهرا حالا چیزها عوض شده و بسیاری از ایرادها اصلاح شده‌اند!” و شما معتقدید که این اصلاح ایرادات را برخلاف نسخەی قبلی “به نظر واقع‌بینانه‌تر است”. خب به هر حال این شخص به زعم شما و برخی از هم زبانان من دانشمند اگر در این به روز نمودن ها بار دیگر کردی را برکشند، آیا باز متن ایشان واقع بینانه و محققانه و مفید خواهد بود و به نظرتان باز “چنین رتبه بندی‌هایی سودمندند”؟
در ادامه تنها کاستی متن آقای کالوه به نظر شما در درجەی اول عدم درک درست ایشان از گویش های متفاوت یک زبان است که به هر دو نسخەی مورد بررسی، شما این ایراد را به درستی وارد دانستەاید؛ اشارەی شما به این ایراد درست است، اما دلیل اینکه این شخص را با وجود چنین اشتباه ابتدایی و البته بزرگی، کماکان دانشمند می نامید و نوشتەشان را جالب توجه و مفید و حتی در آخر نوشتەتان “سودمند” می دانید برایم مبهم است و جای سوال دارد که به چه سبب؟! ایراد دیگر شما به نسخەی اول ایشان برمی گردد که به واقع مسبب آن “تبلیغات بی جا” و “واکنش” شما بوده است و آن “این که با توجه به معیارهایی که معرفی شده بودند غیرممکن بود زبان‌هایی مثل بلغاری و کردی بالاتر از فارسی قرار بگیرند”! از وضعیت و تاریخ زبان بلغاری اطلاعی ندارم، اما در مورد کردی می دانم که حق با شما است و زبان کردی بارها کمتر از زبان فارسی دارای محصولات فرهنگی، علمی و هنری و غیره است؛ اما چرا این گونه است، چرا کردی از ماثورات کمتری به نسبت فارسی و زبان های همسایەی دیگر برخوردار است؟ اما کالوەی نخستین و همزبانان من، خلاف آن را باور داشتند، “در حالی که خودمان هم می‌دانیم که چنین نیست”؟ نوشتەی شما و کالوه با زبان کردی به مثابه یک زبان رسمی مانند فارسی و بلغاری برخورد کردە است و در حد یک اشاره نیز بیان ننمودەاید که کردی منهای این چند سال اخیر در عراق [که بصورت تشریفاتی زبان دوم آن کشور است]، هیچ گاه به رسمیت شناخته نشده و فرصت عرض اندام را نداشته است. اما در پایان دوست عزیز نمی دانم شما به چه چیز تفاخر می گویید و آن را برای خود چگونه تعریف می کنید، اما به گمانم حتما شخص نباید بگوید که “من به … فخر می فروشم” تا مخاطب پی به فخرفروشی وی ببرد می شود از خلال جملات و حرکات و سکنات وی نیز به وجود یا عدم آن پی برد.
دوست عزیز. خلاصه ماجرا این است که احساس می‌کنید علی‌رغم آنچه گفته‌ام درباره زبان مادری‌ام فخرفروشی میکنم. نمی‌دانم. سعی کرده بودم نکنم. راستش را بخواهید کامنت خود شما بیشتر از متن من به نظرم مصداق تعصب‌ورزی زبانی می‌آید. به هر حال، نظرم این است که تا وقتی که کسی پا از مدار واقع‌گویی بیرون نگذارد علاقه داشتنش به یک زبان و با شور درباره آن حرف زدن ایرادی ندارد (هرچند خودم به خیال خودم سعی کرده بودم که از همین هم دوری کنم).
در نتیجه تا جایی که اولا خلاف واقع نگفته باشم و ثانیا واقعیت مهمی را نپوشانده باشم، خود را مستحق ملامت نمی‌دانم. واقعا هم فکر میکنم در این نوشته مرتکب هیچ یک از این دو خطا نشده‌ام.
این که آقای کالوه را دانشمند خوانده‌ام هم به اعتبار این است که ایشان واقعا زبان‌شناس شناخته شده و نسبتا نامداری است و برای مثال برنده جایزه جهانی سوسیو-لینگویستیکز است (صفحه ویکی‌پدیای فرانسه لویی ژان کالوه را ببینید: https://fr.wikipedia.org/wiki/Louis-Jean_Calvet)
درباره تحقیق ایشان هم که سراسر متن من بیان ایرادهای آن است. آنچه من معنادار و جالب و مفید خوانده‌ام «چنین تحقیق‌هایی» است نه تحقیق خاص ایشان. عرضم این است که رتبه‌بندی بر چنین مبناهایی کار جالبی است اما کار ایشان کاستی‌هایی دارد که باید حواسمان به آن باشد. اصلا خلاصه این نوشته ذکر کاستی‌های تحقیق ایشان (چه در نسخه قدیمی‌اش چه در نسخه فعلی‌اش) است نه تشویق آن!
در ضمن، راستش را بخواهید به نظر من رتبه ۲۲ هم برای فارسی واقع‌بینانه و منصفانه نیست و جایگاه واقعی فارسی (با همان معیارهایی که مورد ادعای آقای کالوه است) بسیار بالاتر است (همچنین کردی، و همچنین عربی). در نتیجه با نیت‌خوانی از خودم هم یقین دارم که حتی به جهت علایق شخصی‌ام به زبان مادری‌ام هم هرگز از چنین پژوهشی تمجید بیجا نمی‌کنم!
با سلام و ممنون از تمام کسانی که به تحقیقات علمی اهمیت می دهند و خود اهل تحقیق اند. روانشانس ها معتقدند دیگران مارا بهتر از خودمان می شناسند. شاید چون ما در ایران زندگی میکنیم و تنها ززبانی که با آن سروکار داریم فارسی است و اکثرا زبان دومی نمی دانیم کمی با تعصب و تعجب به این رتبه بندی نگاه کنیم. حتی آموزش زبان انگلیسی در ایران به شیوه ای بسیار غلط است طوری که محصل به جای یاد گیری زبان در واقع فرمول یاد می گیرد و در این صورت می توان گفت اکثر فارسی زبانان تک زبانه اند و با زیبایی و طرز فکر سایر زبان ها آشنایی ندارند. اما واقعییت این است همین غفلت باعث شده بسیاری از زبان های دیگر از زبان فارسی پیشرفته تر گردند و با تکنولوژی و فضای مجازی سازگارتر باشند.من به چند مثال اشاره می کنم.به عنوان نمونه اول به گوگل ترانسلیت نگاه کنید در ترجمه متون فرانسه به انگلیسی یا آلمانی و اسپانیایی این ترجمه ها فقط 3 تا 5 درصد ابهام دارند. در حالیکه برای ترجمه فارسی 95 درصد ابهام دارد و من که روزانه سروکارم با گوگل ترانسلیت هستش اینو به وضوح دیدم.نمونه ی دیگر اینکه ما هنوز نتوانسته ایم نرم افزاری بسازیم که متون فارسی را بخواند زیرا هر کلمه به چندین صورت خوانده می شود و کار را سخت می کند.مشکل دیگر این است که فارسی به خوبی استاندارد سازی نشده و هر کس به شیوه ایی می نویسد.در حالیکه زبانی مثل انگلیسی بسیار استاندارد سازی شده و یک کلمه یه حرفش اشتباه بشه جمله به هم میریزه. ولی فضای مجازی مارونگاه کنین جوان ها هر کدام یک زبان فارسی دیگری اختراع کرده اند.این یعنی عدم استاندارد.در حالیکه شما اگر نگاه کنید زبان کردی کرمانجی و سورانی به خصوص کرمانجی ایم مشکلات را خیلی کمتر از فارسی دارند. نکته دیگر اینکه خود آقای حداد عادل هم فرمودند 50 درصد واژه های فارسی عربی اند. تازه این واژه ها واژه های علمی و مهم فارسی هستند. و حتی بیش از 20 درصد واژه های فارسی از زبان های ترکی و انگلیسی و فرانسه و روسی و کردی و …اند که می توانید با سرچی در اینترنت کلماتی رو بیابید که هیچ وقت باور نمی کنید اینان فارسی نیستند. مثلا “مغازه” یک کلمه فارسی نیست!! دوستان این مشکلات در نظر کارشناسان پنهان نیست و همین باعث میشه فارسی اهمیتش کمتر بشه. متاسفانه ما اطلاعاتمون از زبان کردی که زبانی ایرانی هستش کمه و اهمیتی برایش قائل نیستیم ولی تا میگی اسپانیایی آلمانی فکر می کنیم اینان زبان های افسانه ایی و با کلاسین در حالیکه یک کلمه هم از این زبان ها نمی دانیم. دوستان زبان کردی بسیار اصالتش را حفظ کرده و برای یافتن ریشه بسیاری کلمات می توان به کردی مراجعه کرد.من مدتی است کردی یاد میگیرم . به نظر من وظیفه ی هر فارس زبانی هست کردی را بیاموزد تا آثار و گذشته ی زبان فارسی رو درک کند. قبل از اینکه قضاوت کنید خواهش میکنیم مدتی واژه ها و دستور زبان کوردی رو مطالع کنین بهتون قول میدم نظر و دیدتون آسمون تا زمین عوض میشه. ارزش بگذاریم برای زبان و ملت های ایرانی. چرا باید همیشه آنچه بیگانگان دارند زیبا باشد؟؟زبان فارسی یا کردی چیزی از فرانسه کم ندارند. از لحاظ سادگی و لحن و لهجه هزارتا فرانسه رو با فارسی عوض نمی کنم. مطمئن هستم اگه فرانسه زبان مثلا افغانستان بود لهجه و زبانشونو همین ایرانیا مسخره می کردند. پس لطفا با احساس برخورد کنیم. اول راجع به موضوع مطالعه کنیم. تاریخ و ادبیات و پیشینه زبان ها را بررسی کنیم. بعد نظر بدیم.با تشکر
زبان فارسی پیش از 50 درصد زبان عربی است و به خاطر همین در ردی 40 قرار دارد.اما زبان کردی دور از زبان فارسی و عربی است و جمعیت کردها در جهان بین 40 تا50 میلیون نفر است….جمعیت ایران 75میلیون نفر است و فقط 30میلیون نفر فارس هستند .بقیه ترکمنها. ترکی اذری..کردی…لری .بلوچ..و……..
سلام و درود به همه
آقا یوسف، ریشه زبان کردی (که یک زبان مستقل است)، زبان پهلوی است (نقل از فیلسوف معاصر، دکتر الهی قمشه ای)
با سپاس از آقای مهدوی بابت متن جالبشان.
من هم کردهستم یوسف جان 🙂
سلام.به نظرمن این رتبه بندی که انجام داده اندهمش الکیه،من به زبان فارس وکردوآذری کاری ندارم هرچندکه اشتباهاتی صورت گرفته،ولی زبان بلوچی که بیش ازچهل میلیون نفردرپاکستان وایران وافغانستان وتعدادی درترکمنستان ونزدیک به چهل درصدعمان وتعدادزیادی درکشورهای عربی حوزه خلیج فارس وجمعیت زیادی هم درآفریقادرزنگباروچندکشوردیگرافریقایی زندگی میکنندوبلوچندوبه زبان بلوچی صحبت میکننددراین رتبه بندی بی ارزش جایی نداشتند،من تعجب میکنم ایشون چطوری این رتبه بندی راانجام دادند!!!…
بله به نظر من هم این رتبه‌بندی ایرادهای زیادی داره.
به نظرم این رتبه بندی خیلی واقعیت داره ازت ممنونم اقای کالوه
فارسی یا همون افغانی فقط به درد دربار ها و لمپن های عاشق مدح و ثنا می‌خورده ، هیچوقت اثری علمی پدید نیاورده و بزرگترین پشتیبانانش اتراک بودن.
زبان کوردی بالندگی دارد همانگونه که شاهنامه دارد و ده‌ها دیوان شعری و عرفانی و دینی. قند تلخ فارسی امروز حتی در خاستگاهش ( افغانستان) در حال فراموشیست. همان آثار ادبی هم از صدقه سر غیر پارس ها ( غیر ایرانی ها) دارد وگرنه جایگاهی نداشت
سلام خدمت همه‌ی دوستان…. خیلی گشتم دنبال تحقیق دوباره‌ای که آقای کالوه انجام داده‌اند اما هیج جا پیدا نکردم.(در ضمن تو مقالات خارجی دنبالش گشتم)… توی این پست هم سایتی که واسه منبع تحقیق دوباره معرفی کردن یه سایته آرشیوه که به راحتی هر کسی میتونه مطالبش رو اونجا قرار بده و اصلا سایت معتبری نیست…. در ضمن همون‌طور که می‌بینین با این بهانه که سایت اصلی خرابه خودشون رو از ارائه منبع معتبر تبرئه کردن…فقط یه تحقیق انجام شده و اون هم همون اولیه که رتبه‌ی زبان کردی 31 است…. البته به نظر من معیارهای مشخصی واسه برتری یه زبان به زبان دیگه وجود نداره ولی طبق این تحقیق رتبه‌ی کردی بالاتر است و نباید به هر شایعه‌ای اعتماد کنیم(قابل توجه خوانندگان محترم مطالب وبلاگ)
معمولا به کامنت‌های بدبینانه این‌چنینی (که عموما انگیزه‌های قومیتی هم دارند) پاسخ نمی‌دهم (یا دست‌کم پاسخ تندی نمی‌دهم) اما متاسفانه این بار قصد دارم ترک تقوا کنم :))
یک: خوشبختانه سایت اصلی مجددا درست شده و می‌توانید بروید مطالعه کنید و به بنده تهمت شایعه‌پراکنی نزنید و چه بسا که عبرت بگیرید و درباره چیزی که نمی‌دانید حکم ندهید که «فقط یه تحقیق انجام شده و اون هم همون اولیه که رتبه‌ی زبان کردی ۳۱ است». نشانی سایت: http://www.wikilf.culture.fr/barometre2012
دو: حتی اگر سایت آقای کالوه درست نشده بود هم اگر با فضای اینترنت آشناتر بودید می‌دانستید که سایت archive.org یک سایت بی‌اساس نیست که هر کسی هرچه خواست در آن بگذارد، بلکه آرشیوی از وضعیت‌های سایت‌های جهان در طول زمان است و ارجاع به آن برای استناد به سایتی که موقتا خراب شده کار رایجی است.
سه: کافی بود در گوگل نام calvet را با کلمه فرانسوی langues (زبان‌ها) جستجو کنید تا سایت را به عنوان اولین نتیجه پیدا کنید. عدم موفقیت شما در یافتن سایت نشان غیابش نیست.
چهار: درباره کامنت دیگرتان هم عرض کنم که من چند سال در قالب تیمی تحقیقاتی در دانشگاه آریزونا روی زبانهای ایرانی از جمله کردی و بلوچی کار پژوهشی انجام داده‌ام، با گویشوران این زبان‌ها مصاحبه کرده‌ام، درباره تاریخ و دستور و واج‌شناسی و رسم‌الخط این زبان‌ها مطالعه کرده‌ام، و به عنوان بخشی از همان پروژه، درباره ساختار، تاریخ، و وضعیت اجتماعی هرکدام از این زبان‌ها متون راهنمایی برای استفاده عموم نوشته‌ام که به زودی یکجا منتشر خواهد شد. چند سالی هم مصروف یادگیری زبان کردی سورانی که به آن علاقه بسیار دارم کرده‌ام و درباره زبانهای ترکی آذربایجانی و ترکی استانبولی هم مطالعات زبان‌شناسی هم در نحو و هم در واج‌شناسی دارم. در نتیجه جسارتا باید عرض کنم که بنده کاملا صلاحیت نظر دادن درباره کلیات این زبان‌ها را دارم، و این شمایید که صلاحیت نظر دادن درباره دانش کسی که نمی‌شناسیدش ندارید (طبعا با توجه به بدبینی عجیبتان می‌توانید باور نکنید اما نمیتوانید حکمی بدهید). بماند که بدیهیاتی که در این‌جا نوشته‌ام نیاز به دانش آکادمیک هم ندارد!
و البته نویسنده‌ی محترم تخصص شما وزن شعر است و قطعا نباید در هر زمینه‌ای نظرات شخصی خودتان را به عنوان مطلبی درست معرفی کنید…چرا که شما هیچ اطلاع و علمی به زبان بلوچی و آذری و ترکی و صد البته کردی ندارید و نمیتوانید نظر دهید